03/17/2025

Rok 2024 był najcieplejszy w historii pomiarów (od około połowy XIX wieku). W Polsce na trend wzrostu temperatury, zmniejszającej się pokrywy śnieżnej, i przyspieszonej ewapotranspiracji dodatkowo nałożyła się anomalia klimatyczno-oceaniczna El Niño, w wyniku której w wielu miejscach na świecie nastąpiły ekstremalne zjawiska – od suszy i pożarów Amazonii po katastrofalne opady w Hiszpanii i w naszym kraju.

Standardowo jakiekolwiek deficyty wody w glebie powstałe w okresach letnich susz do wiosny zerują się dzięki jesienno-zimowym opadom deszczu i śniegu oraz zmniejszonemu parowaniu i zużyciu wody przez zredukowaną ilość żywych tkanek roślinnych. Pokazuje to ilustracja poniżej: w ostatnich dwunastu latach, osiem razy deficyt wodny praktycznie zresetował się. Natomiast po suszach w 2015, 2018 i 2022 r. jego wartości wiosną pozostawały znacząco negatywne. Niestety również w tym roku w na dużym obszarze kraju ten reset nie dokonał się i w sezon 2025 wchodzimy z rekordowymi wartościami deficytu.

O ile sytuacja szybko nie zmieni się, obserwowane przesuszenie gleb przełoży się na redukcję plonów. W szczególności dotyczy to już podlegających stresowi wodnemu ozimin. Na dużych obszarach kraju ich potencjał już teraz może być nie do zrealizowania.

Jak my możemy pomóc w tej sytuacji? Po pierwsze polecamy uwadze nasze precyzyjne plany nawożenia. W tym roku przy ich opracowaniu kluczowa jest realistyczna ocena obniżenia plonu, szczególnie w częściach pól o mniejszym potencjale. Obniżenie oczekiwanego średniego plonu oraz uwzględnienie stref plonowania pozwoli na dostosowanie nawożenia do lokalnej pojemności wodnej gleby.

Po drugie, w tym roku szczególnie warto obserwować uprawy satelitarnie, co pozwoli dostosować dawki do ich lokalnej kondycji, szczególnie w przypadku nawożenia azotowego. Jak ilustruje poniższy przykład, pojedynczy zabieg z lokalnie zredukowanymi dawkami w zakresie miedzy 10 i 20% (20-40 l RSM 32) skutkuje oszczędnością przewyższającą koszty abonamentu Premium SatAgro (w tym przypadku równoważnym 13 l nawozu).

Występujące w ostatnich dniach opady dają nadzieję na zmianę sytuacji. Być może zbliżające się szybkimi krokami kolejne zasiewy będą w mniejszym stopniu dotknięte suszą. Będziemy monitorować sytuację i informować.